အပွင့်ကို အစွဲပြု၍ အောင်မဲဖြူ၊ အောင်မဲညိုဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိသော်လည်း၊ အောင်မဲညိုအဖြစ်သာ လူသိများကြပါတယ်။ အောင်မဲညိုဟု ခေါ်ကြသော်လည်း အပွင့်အရောင်မှာ အပြာရောင် ဖြစ်ပါတယ်။ အဖြူမျိုးတွင် အပွင့်ဖြူ၍၊ အညိုမျိုးတွင် ပွင့်ဖတ်မှာ အပြာရင့်ရောင်ရှိပြီး အလယ်တွင် အဝါရောင်သမ်းနေပါတယ်။

အင်္ဂလိပ်လို Blue Butterfly Pea ဟု ခေါ်ပါတယ်။ ရုက္ခဗေဒ အမည်မှာClitoria ternatea Linn ဖြစ်၍၊ Papliona-ceae မျိုးရင်းဖြစ်ပါတယ်။ အညာဒေသတွင် အလေ့ကျပေါက်သော နွယ်ပင်တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ မိုးဦးတွင် မြေပြင်ပေါ် အစေ့ချလိုက်ပါက သဘာဝအလျောက် အခြားသော အပင်နှင့် ချုံပင်တို့ကို နွယ်တက်၍ တစ်ပင်လုံးဖုံးလွှမ်းသွားအောင် ပေါက်လေ့ရှိပါတယ်။ ပင်စည်မှာ မွဲခြောက်ခြောက်အရောင်ရှိပြီး မာကျောပါတယ်။ မိုးဥတုတွင် အပင်ပွားနှုန်း မြန်ဆန်ပါတယ်။ တန်ခူး၊ ကဆုန်၊ နယုန်လများတွင် အပွင့်ပွင့်တတ်ပါတယ်။ တစ်ပွင့်ချင်း ပွင့်လေ့ရှိပြီး အပွင့်မှာကြီး၍ အလျားတစ်လက်မခန့် ရှည်ပါတယ်။

ယခုအခါ အောင်မဲညိုအပင်များကို မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့အပြားတွင် တွေ့ရှိရပြီး မြန်မာနိုင်ငံ အထက်ပိုင်းချင်းတောင်၊ ပြင်ဦးလွင်၊ ဗန်းမော်၊ ရွှေဘို၊ မိတ္ထီလာနှင့် ရန်ကုန်တို့တွင်လည်း တွေ့မြင်နိုင်ပါတယ်။ အောင်မဲဖြူ၊ အောင်မဲညိုအပြင်ပန်းနုရောင်၊ ပန်းရင့်ရောင်၊ ခရမ်းနုရောင်၊ ခရမ်းရင့်ရောင် စသဖြင့် အရောင်မျိုးစုံနှင့် နှစ်ထပ်ရစ်အပွင့်များအထိ အမျိုးစုံလင်အောင်ဝယ်ယူရရှိနိုင်ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

အရွက်မှာ ဖန်၍ခါးသက်သော အရသာ ရှိပါတယ်။ အရွက်ကို ချက်ပြုတ်စားနိုင်ပါတယ်။ အပွင့်ကို ကြက်ဥနှင့် ကြော်စားခြင်း၊ ပန်းပွင့်သတ္တုအဖန်ရည်ကို ဆွမ်းမွှေးရွက်ဖြင့် ရောကြို၍ အရောင် ထုတ်ယူ အသုံးပြုခြင်းတို့ ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။ ဖျော်ရည်သောက်နိုင်ပါတယ်။အပွင့်တွေကို ရေသန့်စင်ပြီး ဖန်ခွက်ထဲထည့်ပါ။ ရေနွေးနဲ့စိမ်ပါ။ အရောင်ထွက်လာပါက ၎င်းပွင့်ဖက်တွေကို ဆယ်ထုတ်ပါ။ ပန်းပွင့်ရည် သောက်နိုင်ပါပြီ။ ပိုမိုအရသာကောင်းစေရန်အတွက် ၎င်းင်းပန်းပွင့်ရည်ထဲကို သံပုရာသီးတစ်စိပ် ညှစ်ထည့်၍လည်းကောင်း၊ ပျားရည်ထည့်၍လည်းကောင်းသောက်နိုင်ပါတယ်။ (သံပုရာသီးထည့်ပါက ဆေးရည်မှာ ပန်းရောင်သို့ပြောင်းသွားတတ်ပါတယ်) ယနေ့ကမ္ဘာတွင် အောင်မဲညိုနှင့် ပြုလုပ်ထားသော ဆေးဝါးများ၊လက်ဖက်ခြောက်၊ ပန်းပွင့်၏ သဘာဝအရောင်ကို အခြေခံ၍ ပြုလုပ်ထားသော ဖျော်ရည်အစုံ၊ မုန့်အမျိုးမျိုးနှင့် အပွင့်ခြောက်များ၊ ဆပ်ပြာ၊ ခေါင်းလျှော်ရည်၊ အလှကုန်ပစ္စည်းများလည်း ထုတ်လုပ်ရောင်းချ
လျက် ရှိပါတယ်။

အောင်မဲဖြူနှင့် အောင်မဲညို ဂုဏ်သတ္တိစွမ်းရည်များစွာ ကွာခြားခြင်းမရှိဘဲ အောင်မဲဖြူကိုလည်းအောင်မဲညိုကဲ့သို့ပင် အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ အရွက်၊ အသီး၊ အပွင့်၊ ပင်စည်၊ အမြစ် စသော ပဉ္စငါးပါးစလုံးအသုံးဝင်ပါတယ်။မြန်မာ့ဆေးကျမ်းများတွင် အောင်မဲညိုသည် စပ်၏။ အေး၏။ ဖန်၏။ ခါး၏။မျက်စိကိုအကျိုးပြု၏။ ဝမ်းလျှောစေတတ်၏။ အဆိပ်ကိုနိုင်၏။ လေ၊ သလိပ်၊ သည်းခြေပျက်ခြင်းနှင့် ဦးနှောက်ရောဂါ၊ နူနာ၊ ထိုးအောင့် နာကျင်ကိုက်ခဲခြင်း၊ ရောင်ရမ်းခြင်းနှင့် အနာပေါက်နာ၊ မြွေဆိပ်သင့်နာများကိုနိုင်၏ဟု ပြောထားပါတယ်။ အရှင်နာဂသိန် ဆေးကျမ်းတွင် အောင်မဲညိုသည် ခါး၏၊ ပြေပြစ်၏၊ လေသလိပ် သည်းခြေဒေါသသုံးပါး ပျက်သည်ကိုနိုင်၏။ အေးသောဂုဏ်ရှိ၏။ လေသလိပ်ဖျားခြင်း၊ ပူလောင်ခြင်း၊ မူးဝေထိုင်းမှိုင်း၊ သွေးဝမ်းသွားခြင်း၊ ရူးသွပ်ခြင်း၊ ချောင်းအလွန်ဆိုးခြင်း၊ ပန်းနာရင်ကြပ်စွဲခြင်း၊ ခူနာ၊ပိုးနာနှင့် အဆုတ်ရောဂါတို့ကို များစွာကင်းဝေးစေ၏။

အောင်မဲညိုအမြစ်သည်အောင်မဲဖြူမြစ်နှင့် ဂုဏ်သတ္တိစွမ်းရည်များ တူမျှ၏။ သို့ရာတွင် ၎င်းင်း၏ထူးခြားချက်မှာ ကာမအားကို တိုးပွားစေတတ်၏။ ပိတ်ဝမ်းသွားခြင်းကို ပယ်တတ်၏။ ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသော အသက်ရှူလေကြော၊ ဆီးကြောများ၏ ပူလောင်ခြင်းကို ငြိမ်းအေးစေတတ်၏။
ပန်းနာ၊ ရင်ကြပ်၊ ရေဖျဉ်းရောဂါ၊ ဝမ်းဗိုက်တင်းရောင်ခြင်းတို့ကို ပယ်ဖျောက်တတ်၏ဟု ပြောထားပါတယ်။ နိဃဏ္ဍုကျမ်းတွင် အောင်မဲညိုသည် ခါး၏။ အဆီ အစေးရှိ၏၊ တြိဒေါသကို နိုင်၏။ အေးသော ဝိရိယဂုဏ်ရှိ၏။ လေနာ၊ သည်းခြေနာ၊ ဖျားနာ၊ ကိုယ်ပူနာ၊ မူးယစ်နာ၊သွေးဝမ်းသွားသောအနာ၊ ရူးသွပ်နာ၊ မူးမိုက်နာ၊ အလွန်ချောင်းဆိုးသော အနာ၊ ပန်းနာ၊ သလိပ်နာ၊ နူနာ၊ ပိုးနာ၊ ရောဂါတို့ကို နိုင်၏။
ကြွင်းသော ဂုဏ်တို့သည် အောင်မဲဖြူနှင့်တူသော သဘောရှိ၏။ အောင်မဲညိုအရွက်သည် ချို၏။ အဆိပ်အတောက်ကို နိုင်၏။

အောင်မဲညိုအမြစ်သည် လေကိုနိုင်၏။ အာဟာရအပုပ်ကို ကြေစေ၏ဟု ပြောထားပါတယ်။တရုတ်ဆေးကျမ်းတွင် အောင်မဲညိုပွင့်သည် အမျိုးသမီးလိင်အင်္ဂါနဲ့တူကြောင်း၊ အမျိုးသမီးများ လိင်ရောဂါတချို့အတွက် ကုသနိုင်ကြောင်း၊စိတ်ကျရောဂါ၊ စိုးရိမ်ကြောင့်ကျလွန်ခြင်း၊ စိတ်မတည် မငြိမ်ဖြစ်ခြင်းတို့ အတွက်ကိုလည်း ကုသနိုင်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါတယ်။ အောင်မဲညို အပွင့်နှစ်ပွင့်၊ သုံးပွင့်ကို ပန်းကန်ထဲထည့်၍ ရေနွေးဖျောလိုက်ပြီးခရမ်းရောင်အရည်ကို အအေးခံသောက် ခြင်းဖြင့် ဆံပင်ကျွတ်ခြင်း၊
ဆံပင်ဖြူခြင်း၊ သွေးတိုးရောဂါကျခြင်း၊ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းကိုယ်ပ ရောင်ရမ်းခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်းတို့မှ ကာကွယ်ပေးပြီး မျက်စိအမြင်ကြည်ခြင်းနှင့် တိမ်ဖြစ်ခြင်းမှလည်း ကာကွယ်ပေးပါကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါတယ်။

- ပေါက်ပေါက်
မြန်မာတောင်သူကြီးများ ဂျာနယ်

Blue butterfly pea

Lessons

ဆေးဖက်ဝင် အောင်မဲညိုအကြောင်း သိမှတ်ဖွယ်ရာများ