စပါးအတွက် စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ အလေ့အကျင့်ကောင်းများ (RiceGAP) လိုအပ်ချက်များနှင့် စစ်ဆေးခြင်းများအတွက် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ

၁။ စိုက်ပျိုးမည့်မြေနေရာရွေးချယ်ခြင်း

- စိုက်ပျိုးမြေသည် ထုတ်ကုန်အား ညစ်ညမ်းမှု၊ ဘေးဥပါဒ်ဖြစ်စေသည့် ပစ္စည်းများ ကင်းရှင်း ရမည်။

- စိုက်ကွင်းမြေပုံနှင့်မှတ်တမ်းထားရှိရမည်။

၂။ စိုက်ပျိုးရာတွင် အသုံးပြုမည့်ရေ

- စပါးစိုက်ပျိုးရန်အတွက် ပါတ်ဝန်းကျင်ကို ညစ်ညမ်းမှုမရှိသောနေရာမှ ရရှိသော ရေကို သုံးရမည်။

- စိုက်ပျိုးရာတွင်အသုံးပြုမည့်ရေအရည်အသွေးကို ဓါတ်ခွဲစစ်ဆေးရမည်။ (အများပြည်သူ အသုံးပြုသောရေကိုစိုက်ပျိုးရေအဖြစ် အသုံးပြုပါက အန္တရာယ် နည်းပါးပါသည်)။

- မွေးမြူရေးဇုံ၊ ဆေးရုံ၊ စက်ရုံများမှ ဖြတ်သန်းလာသောရေ၊ စွန့်ပစ်ရေနှင့် ဆား/ဆပ်ပြာ ပေါက်သောရေ၊ အန္တရာယ်ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည့်ရေများကို အသုံးမပြုရ၊ (ရေဆိုးရေညစ်များ ကိုပြန်လည်စီရင်၍ အသုံးပြုလျှင် WHO Guide Line အရ လိုက်နာအသုံးပြုရန်)။

၃။ မျိုးစေ့

- စျေးကွက်အလားအလာရှိသည့် စပါးမျိုးကွဲများမှရေ၊ မြေ၊ ဒေသ၊ ရာသီဥတု နှင့် သင့်လျော် သောမျိုးကွဲကို ဦးစားပေးရွေးချယ်ရမည်။

- မျိုးစေ့ရယူရာတွင် ရောဂါပိုးမွှားကင်းစင်သော မျိုးကောင်းမျိုးသန့် မျိုးစေ့များကို ရယူရမည်။

- မျိုးစေ့ရယူသည့် နေရာ၊ ရက်စွဲ၊ မျိုးကွဲအမည်နှင့် အရေအတွက်ကို စနစ်တကျ မှတ်တမ်း ထားရှိရမည်။

၄။ မြေသြဇာနှင့် မြေဆီလွှာဖြည့်စွက်ပစ္စည်းများ

- စပါးသီးနှံတွင် အသုံးပြုသည့် မြေသြဇာ (သို့မဟုတ်) မြေဆီလွှာ ဖြည့်စွက် ပစ္စည်းများတွင် အန္တရာယ်ဖြစ်စေသော ဓါတုနှင့်ဇီဝဆိုင်ရာပစ္စည်းများ ပါဝင် ခြင်း မရှိစေရ။

- သဘာဝမြေသြဇာများအားကောင်းစွာ ဆွေးမြေ့အောင်ဆောင်ရွက်ပြီးမှ အသုံးပြုရမည်။ မြေသြဇာ (သို့မဟုတ်) မြေဆီလွှာဖြည့်စွက်ပစ္စည်းများ ရောစပ်ခြင်းနှင့် သိုလှောင်ခြင်း၊ အော်ဂဲနစ်ပစ္စည်းများ ဆွေးမြေ့စေရန် ဆောင်ရွက်ခြင်းတို့ကို မသန့်ရှင်းသော နေရာများတွင် မပြုလုပ်ရ။

- မြေသြဇာများ ဝယ်ယူသုံးစွဲရာတွင် မှတ်ပုံတင်ထားသော ပစ္စည်းများဖြစ်ရမည့် အပြင် မှတ်တမ်းများထားရှိရမည်။

၅။ စိုက်ပျိုရေးသုံး ဓါတုဆေးများနှင့် အခြားဓါတုပစ္စည်းများ

- ပိုးသတ်ဆေးသုံးစွဲရန် လိုအပ်ပါက စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန၊ သီးနှံကာကွယ်ရေးဌာနခွဲတွင် မှတ်ပုံတင်၊ ထောက်ခံထားသောဆေးများအား အညွှန်းပါ အတိုင်း သုံးစွဲရမည်။

- စိုက်ပျိုးရေးတွင် သုံးစွဲရန်တားမြစ်ထားသော ဘေးဥပါဒ်ဖြစ်စေသည့် ပိုးသတ်ဆေးများကို သုံးမပြုရပါ။

- နိုင်ငံခြားတင်ပို့မည့်ဆန်စပါးထုတ်လုပ်မှုတွင် တင်သွင်းမည့်တိုင်းပြည်မှ တားမြစ်ထားသော ပိုးသတ်ဆေးများ သုံးစွဲခြင်းမပြုရပါ။

၆။ အပင်ပြုစုစောင့်ရှောက်ခြင်း

၆.၁။ စိုက်ပျိုးခြင်း

- မြေမှန်၊ မျိုးမှန်၊ စိုက်နည်းမှန်၊ ရာသီမှန် အောင်စိုက် ဟူသော ဆောင်ပုဒ် အတိုင်း ရေ၊ မြေ၊ ရာသီဥတုပေါ် မူတည်၍ စပါးမျိုးကွဲအလိုက် သင့်တော်သော စိုက်နည်းစနစ်များ အသုံးပြု၍ ဆောင်ရွက်သင့်သည်။

- စိုက်ပျိုးမြေမျက်နှာပြင်သည် ညီညာပြန့်ပြူးပြီး ကြွက်၊ ငှက်၊ ပေါင်းမြက် ဖျက်ဆီးမှုမရှိလျှင် မျိုးစေ့နှုန်းကို လျှော့ချနိုင်သည်။

၆.၂။ မျိုးကွဲနှုတ်ပယ်ခြင်းနှင့် ပေါင်းပင်များ ကာကွယ်ခြင်း

- မျိုးကွဲပါဝင်မှု ၀.၅၀ % နှင့် ဆန်နီ ပါဝင်မှု ၀.၀၂ % ထက် မပိုသင့်ပါ။

- မျိုးကွဲနှုတ်ပယ်ခြင်းနှင့် ပေါင်းပင်များ ကာကွယ်ခြင်းကို စပါးပင်သက်တမ်း အတွင်း အလျဉ်းသင့်သလို ဆောင်ရွက်ရမည်။

၆.၃။ မြေဩဇာထည့်သွင်းခြင်း

- စိုက်ခင်းအား မြေဆီသြဇာတိုးတက်ကောင်းမွန်အောင် ဆောင်ရွက်သင့်သည်။ မြေဩဇာ ထည့်သွင်းရာတွင် အပိုဒ်(၄) အတိုင်း လိုက်နာဆောင်ရွက်ရမည်။

၆.၄။ ပိုးမွှားရောဂါ ကာကွယ်နှိမ်နင်းခြင်း

- ပိုးမွှားရောဂါ ကျရောက်ဖျက်ဆီးမှုကို သက်ဆိုင်ရာဌာန၏ ညွှန်ကြားချက်များနှင့်အညီ စစ်ဆေး၍ သင့်တော်သောနည်းလမ်းများဖြင့် ထိရောက်စွာ ကာကွယ် နှိမ်နင်းပါ။

- ပိုးသတ်ဆေးအသုံးပြုရန် လိုအပ်ပါက အမှတ်စဉ်(၅)အတိုင်း လိုက်နာဆောင် ရွက်ပါ။

- ဘက်စုံပိုးမွှားရောဂါ ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်းစနစ် (Integrated Pest Management) ကိုသုံးစွဲ၍ပိုးမွှား ရောဂါများကို ကာကွယ်ပြီး စီးပွားရေးအရ ထိခိုက်နိုင်သည့်အဆင့်သို့ ရောက်မှသာပိုး/ရောဂါ/ပေါင်းသတ်ဆေးများကို သုံးစွဲရမည်။

- မှတ်ပုံတင်ထားသည့် ဓါတုဆေးများကိုသာ သုံးသင့်သည်။ သုံးစွဲသည့် ဓာတုဆေးများ အား စနစ်တကျ မှတ်တမ်းထားရှိရမည်။

၇။ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် အခြားဆက်စပ်ပစ္စည်းကိရိယာများ

- လယ်ယာသုံးကိရိယာများကို အသုံးပြုပြီးလျှင် ပေါင်းမြက်သီးများ၊ အခြားမျိုးစေ့များ ကင်းစင်အောင်သန့်ရှင်းစွာ ထားရှိရမည်။

- ထွန်၊ ထယ်အပါအဝင် လယ်ယာသုံး စက်၊ ပစ္စည်း၊ ကိရိယာများကြောင့် လူနှင့် ကျွဲနွားများ အား အန္တရာယ်မဖြစ်စေရေးအတွက် ၎င်းတို့၏ကြံခိုင်မှုကို ပုံမှန်စစ်ဆေးရန်နှင့် စနစ်တကျ ထိန်းသိမ်းထားရှိရန် လိုအပ်သည်။

၈။ ရိတ်သိမ်းခြင်းနှင့် ထွက်ကုန်ပြုပြင်ခြင်း

၈.၁။ စပါးကြိတ်ခွဲမှုအရည်အသွေးကောင်းစေရန်အတွက် ဆောင်ရွက်ခြင်း (ရိတ်သိမ်းချိန်)

- စပါးမျိုးအလိုက်အကျိုး အကြေမရှိသောဆန်ချောများရရှိစေရန် စံချိန်စံညွှန်း သတ်မှတ် ချက်များအတိုင်း သင့်တော်သော အချိန်တွင် ရိတ်သိမ်းပါ။၊

- စပါးနှံရှိ စပါးစေ့များ အနည်းဆုံး သုံးပုံနှစ်ပုံ (သို့) ၈၅% ရင့်မှည့်ချိန် (မောင်းညိုချိန်) သည် ရိတ်သိမ်းချိန်ဖြစ်သည်။

၈.၂။ ရိတ်သိမ်းခြင်းနှင့် ချွေလှေ့ခြင်း

- ရိတ်သိမ်း၊ ချွေလှေ့ကိရိယာများကို သေချာစွာ သန့်ရှင်းထားရမည်။ ရိတ်သိမ်းသော စက် ကိရိယာများ၊ ထည့်စရာများ၊ ရိတ်သိမ်းနည်းစနစ်များသည် စပါး၏ အရည်အသွေးအပေါ် ဆိုးကျိုးမရှိစေရပါ။

၈.၃။ စပါးတွင်အစိုဓါတ်ပါဝင်မှုနှင့် အခြောက်ခံခြင်း

- စပါးကို ရိတ်သိမ်းပြီးလျှင် (၂၄) နာရီအတွင်း အခြောက်ခံရမည်။

- တင်ပို့ရောင်းချမည့် စပါးအတွက် အစိုဓါတ်သည် (၁၅%) ထက် မပိုရပါ။ သိုလှောင်မည့် စပါး အတွက် အစိုဓါတ်မှာ (၁၃%) ဖြစ်ရမည်။

၉။ သိုလှောင်ခြင်းနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ခြင်း

- ထုတ်ကုန်ထည့်သည့် ပစ္စည်းများ၊ ကိရိယာများ၊ သယ်ယူသည့်ယာဉ်များသည် သန့်ရှင်း ရမည်ဖြစ်ပြီး ဆန်၏အရည်အသွေးကျဆင်းမှုကို ကာကွယ်နိုင်အောင် စီမံထားရမည်။

- စားသုံးသူကို ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်စေသည့်ပစ္စည်းများ၊ ပိုးမွှားရောဂါများကူးစက် ညစ်ညမ်းစေ မှုမှ ကာကွယ်ထားရမည်။ အခြားစပါး မျိုးစေ့များ ရောနှောမှုမရှိစေရန် ဆောင်ရွက်ထား ရှိရမည်။

- စပါးစုဆောင်း၊ သိုလှောင်ခန်းများကို သန့်ရှင်းပြီး လေဝင်လေထွက်ကောင်းစေရန် စီမံထား ရမည်။ ပိုးမွှားရောဂါများ ကူးစက်ခြင်းနှင့် မျိုးကွဲသီးနှံစေ့များရောနှောခြင်း၊ ထိခိုက်ပျက်ဆီး ခြင်း မရှိစေရန် ကာကွယ်ထားရမည်။

- စပါးတစ်မျိုးထက်ပို၍ ကိုင်တွယ်ခြင်း၊ သိုလှောင်ခြင်းပြုလုပ်ပါက မတူညီသော မျိုးများ ရောနှောမှုမရှိစေရန် ဆောင်ရွက်ထားရှိရမည်။

၁၀။ အဆောက်အဦများ ဆောက်လုပ်ထားခြင်း

- အပိုဒ်(၉)ပါ ဆန်စပါးသိုလှောင်ခြင်းလုပ်ငန်းအတွက် လိုအပ်သောသတ်မှတ်အရည်အသွေး ရှိသည့် ဂိုဒေါင်/အဆောက်အဦများ ဆောက်လုပ်ထားရှိရန် လိုအပ်သည်။

- ထွက်ကုန်များအားထုပ်ပိုးခြင်း၊ ကိုင်တွယ်ပြုပြင်ခြင်းနှင့် သိုလှောင်ထားရှိခြင်းတို့တွင် ဘေးဥပါဒ်အန္တရာယ်ကျရောက်မှုနည်းပါးစေရန် သီးသန့်အဆောက်အဦးများတည်ဆောက် ခြင်း (သို့မဟုတ်) သီးသန့်ဆောင်ရွက်မည့်နေရာများ သတ်မှတ်ရမည်။ ပြုပြင်ထိန်းသိမ်း ပေးရမည်။

- လောင်စာဆီ၊ ပိုးသတ်ဆေးနှင့် မြေသြဇာများ၊ လယ်ယာသုံးကိရိယာများအပါအဝင် အခြား ပစ္စည်းများနှင့် ထွက်ကုန်များကို ရောနှောသိုလှောင်ခြင်းမပြုရ။

၁၁။ တိရိစ္ဆာန်နှင့် ဖျက်ပိုးများထိန်းချုပ်ခြင်း

- သီးနှံများ ရိတ်သိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ထုတ်ပိုး၊ သိုလှောင်၊ ကြိတ်ခွဲသည့် နေရာများတွင် အိမ်မွေးနှင့် လယ်ယာလုပ်ငန်းသုံးတိရိစ္ဆာန်များ နှင့်အင်းဆက်ဖျက်ပိုးများ မဝင်ရောက်စေရန် ကြိုတင်စီမံ ကာကွယ်ထားရမည်။

၁၂။ အထောက်အထားနှင့်မှတ်တမ်းများ

အောက်ဖော်ပြပါအချက်များအား စာရင်းသွင်းမှတ်တမ်းတင်ထိန်းသိမ်းထားရန် လိုအပ် ပါသည်။

- မျိုးစေ့အရင်းအမြစ်/ မျိုးစေ့ရရှိသည့်နေရာ

- ရေအရင်းအမြစ်/ရေရရှိသည့်နေရာ

- မြေပြုပြင်ခြင်း

- မျိုးကွဲနှုတ်ပယ်ခြင်း

- ဖျက်ပိုးကျရောက်ပျက်စီးမှုများအား ကွင်းဆင်းစစ်ဆေးခြင်းနှင့်စီမံခန့်ခွဲခြင်း

- ပိုးသတ်ဆေးများ သုံးစွဲခြင်း

- ရိတ်သိမ်းခြင်း/ ချွေလှေ့ခြင်း အလေ့အကျင့်များ

- အစိုဓါတ်လျော့ချမှုဆောင်ရွက်ခြင်း

- စပါးထုပ်ပိုးခြင်းနှင့် သိုလှောင်ခြင်း

- ထုတ်ကုန်၏အရင်းအမြစ်၊ ရရှိသည့်နေရာ၊ သယ်ယူစဉ်နှင့် သိုလှောင်စဉ် ထွက်ကုန်ကို ခြေရာခံနိုင်ရန် အမှတ်အသား ပြုလုပ်ခြင်း

၁၃။ နောက်ကြောင်းပြန်စစ်ဆေးခြင်းနှင့် ပြန်လည်သိမ်းဆည်းခြင်း

အပိုဒ် (၁၂) ပါ အထောက်အထားမှတ်တမ်းများအား နောက်ကြောင်းပြန်လည် စစ်ဆေး နိုင်ရန်အတွက် အနည်းဆုံး (၂-၃)နှစ် မှတ်တမ်းထိန်းသိမ်းထားရန် လိုအပ်ပါသည်။

၁၄။ သင်တန်း

- ထုတ်လုပ်သူနှင့် လုပ်သားများအား မိမိတို့ဆောင်ရွက်နေသည့် လုပ်ငန်း နယ်ပယ်အလိုက် ကျွမ်းကျင်မှုနှင့်နည်းပညာများရရှိစေရန်စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာအလေ့အကျင့်ကောင်းသင်တန်း များအား တက်ရောက်ထားရမည်။

- ဘက်စုံပိုးမွှားရောဂါကာကွယ်ရေးသင်တန်းကိုလည်း တက်ရောက်ထားသင့်သည်။

၁၅။ ဆောင်ရွက်ကျင့်သုံးမှုများကို ပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်း

- ထုတ်လုပ်သူများအနေဖြင့် ကျင့်သုံးနေသည့်နည်းလမ်းများအား မှန်မှန်ကန်ကန် ဆောင်ရွက် ကြောင်း သေချာစေရန် လုပ်ငန်းအားလုံးကို အနည်းဆုံးတစ်နှစ်တစ်ကြိမ် ပြန်လည် စစ်ဆေးရမည်။

- တိုင်ကြားချက်များရှိပါက မိမိကိုယ်တိုင် ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ရမည် ဖြစ်ပြီး၊ ဤဆောင်ရွက်မှု များအတွက် မှတ်တမ်းများ ထိန်းသိမ်းထားရှိရမည်။

၁၆။ တစ်ကိုယ်ရည်သန့်ရှင်းခြင်းနှင့် လုပ်သားများဘဝ သာယာဝပြောရေး

- အလုပ်သမားအသစ်များကို အလုပ်စတင်၀င်ရောက်သည့်အခါ တစ်ကိုယ်ရည် သန့်ရှင်း ရေး၊ ကျန်းမာရေးကိစ္စများ၊ ယာဉ်နှင့်စက်ကိရိယာများကို ဘေးအန္တရာယ်ကင်းစွာ ကိုင်တွယ် သုံးစွဲရေးတို့နှင့် ပတ်သက်၍ ပညာပေးသင်တန်းများ ပို့ချထားရမည်။

----

စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ပတ်သတ်သော အခက်အခဲများကို တိုင်ပင်ဆွေးနွေး အကြံဥာဏ်ရယူလိုပါက ထွက်တိုး တောင်သူအကြံပေးဖုန်း- ၀၉၉၇၇၉၁၀၀၀၀ ကို ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ် သို့မဟုတ် ထွက်တိုးကို follow, Like, Share နှင့် Download လုပ်ထားပြီး -https://htwettoe.com/download ထွက်တိုးမေးဖြေကဏ္ဍတွင်ဝင်ရောက်မေးမြန်းနိုင်ပါကြောင်းသတင်းကောင်းပါလိုက်ပါတယ်။