သီးနှံပင်များအတွက် အရေးပါသည့် တီကောင်စွန့်ပစ်မြေဩဇာ
တီကောင်စွန့်ပစ်မြေသြဇာဆိုသည်မှာ လယ်ယာစွန့်ပစ်ပစ္စည်း၊ မီးဖိုချောင်စွန့်ပစ်ပစ္စည်းအစရှိသည့် စွန့်ပစ်ပစ္စည်းအစရှိသည့် စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကို တီကောင်လေးများက စားသုံး၍ သီးနှံပင်များအတွက် အသုံးဝင်သော သြဂဲနစ်မြေသြဇာ(ဇီဝမြေသြဇာ) အဖြစ် ပြန်လည်ပြုလုပ် သုံးစွဲခြင်းဖြစ်သည်။
➤တီကောင်စွန့်ပစ်မြေဩဇာကို စီးပွါးဖြစ် ထုတ်လုပ်ခြင်း
တီကောင် စွန့်ပစ်မြေဩဇာ ထုတ်လုပ်ရန် ၂၀ပေအရှည်၊ ၅ပေအကျယ်၊ အမြင့်၃ပေ ရှိသော ကန်တစ်ခု ပြုလုပ်ရမည်။ ကန်၏အောက်ခြေတွင် ပိုလျှံသည့်ရေများကို စုစည်းစစ်ထုတ်ရန် အနည်းငယ် နိမ့်လျောသည့် ရေထွက်ပေါက်တစ်ခုပါရှိရမည်။ တီကောင်မွေးမည့်ကန်၏ အောက်ခြေတွင် ဗန်ဒါရွက်ခြောက် (သို့) သစ်ရွက်ခြောက်များကို (၄)လက်မ အထူခင်းပေးရသည်။ ထိုအပေါ်မှ စင်းထားသော ငှက်ပျောအူ၊ အစာစိမ်းများ၊ သီးနှံ အကြွင်းအကျန်များကို တစ်ပေအထူရအောင် ထည့်ပေးရမည်။ ထိုအပေါ်မှ နွားချေး(၅)အိတ်ကို ဖြန့်ထည့်ပေးပြီး အစိုဓါတ်ရရှိစေရန် ရေအနည်းငယ်လောင်းပေးရမည်။ ထို့နောက် တီကောင်များ ကို တစ်စတုရန်းပေလျှင် အကောင် (၁၀၀) နှုန်းဖြင့် တီကောင် (၁၀၀၀၀) ထည့်ပေးရမည်။ ထိုအပေါ်မှ အစာစိမ်းများကို တစ်ပေခန့် ထပ်ထည့်ပေးရမည်။ သစ်ရွက်ခြောက်များကို အပေါ်မှ (၂)လက်မခန့် ထည့်ပေးပြီး ဂုန်နီအိတ်ဖြင့် အုပ်ပေးရမည်။ အစိုဓါတ် မပြတ်စေရန် နေ့စဉ်စစ်ဆေး၍ လိုအပ်ချိန်တွင် ရေလောင်းပေးရမည်။ (၂)လ အကြာတွင် တီကောင်များ ပွါးများနေပြီး အစာများလည်း စားသုံးပြီးဖြစ်သည်။ (၃)လ အကြာတွင် တီကောင်စွန့်ပစ်မြေဩဇာ ရရှိပါမည်။
➤မြေဆွေးဖယ်ထုတ်ခြင်း
တီကောင် စွန့်ပစ်မြေဩဇာ ထုတ်လုပ်ရန် မြေဆွေးကန်အားရေ (၂-၃) ရက် ဖြတ်လိုက်ရမည်။ တီကောင်များသည် ကန်အောက်ခြေရှိ အစိုဓါတ်ရှိရာ နေရာများသို့ ရောက်ရှိသွားမည်ဖြစ်သည်။ အပေါ်ယံမြေဆွေးအား ဖယ်ထုတ်ပြီး နေရိပ်တွင် အခြောက်ခံ၍ သိုလှောင်ထားနိုင်သည်။
➤သတိပြုရမည့်အချက်များ
တီကောင်များအား ငှက်၊ ခြ၊ ပုရွက်ဆိတ် နှင့် ကြွက်များရန်မှ ကာကွယ်နိုင်ရန် မြေဆွေးပုံပေါ်မှ ဂုန်နီအိတ်အုပ်ထားရမည်။ မြေဆွေးပြုလုပ်နေစဉ်အတွင်း လုံလောက်သည့်အစိုဓါတ်မရှိခြင်းသည် တီကောင်များကို သေစေသည်။ ရေဝပ်ပါကလည်း တီကောင်များ အသက်မရှင်နိုင်ပေ။ ထို့ကြောင့် အစိုဓါတ်ကို မနည်းလွန်း မများလွန်းစေရပါ။ မြေဆွေးရရှိပြီးနောက် တီကောင်များကို အခြားမြေဆွေးပုံအသစ်တစ်ခုတွင် ပြောင်းထည့်ပေးရမည်။
တီကောင်မှ ခြေဖျက်ထားသော မြေနမူနာတွင် အာဟာရဓါတ်ပါဝင်မှု
မြေချဉ်ငံဓါတ် (pH) - ၆.၈
စုစုပေါင်း နိုက်ထရိုဂျင် (%) - ဝ.၉၃- ၁.၉၄%
အပင်စားသုံးနိုင်သော ဖော့စဖိတ်ဓါတ် - ဝ.၄၇%
အပင်စားသုံးနိုင်သော ပိုတက်စီယမ်ဓါတ် - ၁.၇၀%
ကယ်လစီယမ် - ၄.၄၀%
မဂ္ဂနီစီယမ် - ဝ.၄၆%
➤တီကောင်စွန့်ပစ်ရည်ထုတ်ယူသုံးစွဲခြင်း
တီကောင်စွန့်ပစ်ရည်သည် အပင်များကို လျင်မြန်စွာ ကြီးထွားစေနိုင်ပြီး ပိုးမွှားများရန်မှလည်း ကာကွယ်ပေး နိုင်သည်။ မြေဆွေးပုံပြုလုပ်ပြီး (၃-၄)ရက်ကြာလျှင် ရေကန်ပိုက်မှတစ်ဆင့် တီကောင်စွန့်ပစ်ရည်များ ထွက်ကျလာမည်။ ထိုစွန့်ပစ်ရည်အား ချဉ်ငံဓါတ်တိုင်းတာ၍ ဩဂဲနစ်မြေဩဇာရည်အဖြစ် အသုံးပြုကြသည်။ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်ခွပင်များတွင် စမ်းသပ်ပက်ဖျန်းရာ အထူးဖြစ်ထွန်းသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။ ၂၀ပေအရှည်၊ ၅ပေအကျယ်၊ အမြင့်၃ပေ ရှိသော ကန်တစ်ကန်မှ တီကောင်စွန့်ပစ်မြေဩဇာအစိုအလေးချိန် (၁)တန်ခန့် နှင့် စွန့်ပစ်အရည် လီတာ(၅၀)ခန့် ရရှိကြောင်းတွေ့ရှိရပါသည်။
➤တီကောင်စွန့်ပစ်မြေဩဇာသုံးစွဲခြင်း
တီကောင်စွန့်ပစ်မြေဩဇာကို လယ်ယာသီးနှံ၊ ဥယျာဉ်ခြံသီးနှံ၊ ပန်းအလှပင်နှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များတွင် သီးနှံ၏ မည်သည့် အသက်အရွယ်တွင်မဆို သုံးစွဲနိုင်သည်။ လယ်ယာသီးနှံများတွင် တီကောင်စွန့်ပစ်မြေဩဇာ ၁တန်လျှင် ၁ဧက နှုန်းဖြင့် မျိုးစေ့များကို ရောပြီး ကြဲပက်စိုက်ပျိုးနိုင်သည်။ သို့မဟုတ်အပင်အမြင့် (၄-၆)လက်မ ရှိချိန်တွင် အတန်းလိုက်ထည့်သွင်းပေးနိုင်သည်။ ပုံမှန်ရေသွင်းပေးရမည်။
သစ်သီးပင်များအတွက် အပင်သက်တမ်းကိုလိုက်၍ ၁ပင်လျှင် ၅ကီလိုမှ ၁၀ကီလိုထိ ထည့်သွင်းပေးနိုင်သည်။ အပင်ရွက်အုပ်တွင် ဧရိယာပတ်လည်တွင် (၆-၁၀)လက်မ အနက်ရအောင် ရေဝပ်ကျင်းတူးပေးပြီး နွားချေးခြောက်မှုန့်ပါးပါးဖြူးပေးပြီး အရိုးမှုန့်မြေဩဇာကို တီကောင်စွန့်ပစ်မြေဩဇာ (၂-၅)ကီလိုနှင့်ရောပြီး ထည့်ပေးရမည်။ အပေါ်မှမြေဖုံးပေးပြီး ရေလောင်းပေးရမည်။
ဟင်းသီးဟင်းရွက်များအတွက် ရွေ့စိုက်မည့်ပျိုးပင်များ လျင်မြန်စွာ ကြီးထွားလားစေရန် တီကောင်စွန့်ပစ်မြေဆွေးအား ပျိုးဘောင်တွင် ၄၀၀ကီလိုလျှင် တစ်ဧကနှုန်းဖြင့် ထည့်ပေးရမည်။ ကျန်းမာသန်စွမ်းသည့်ပျိုးပင်များ ရရှိမည်။ ရွေ့စိုက်ချိန်နှင့် ရွေ့စိုက်ပြီး ၄၅ရက်သားအတွင်း တစ်ပင်လျှင် (၄၀၀-၅၀၀) ဂရမ်နှုန်း ထည့်ပေးရမည်။ ပြီးနောက် ရေသွင်းပေးရမည်။ ပန်းအလှပင်များအတွက် ၁ ဧကလျှင် (၃၀၀-၄၀၀)ကီလိုနှုန်း ထည့်ပေးရမည်။
ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် ပန်းမုံလာကဲ့သို့ အပွင့်စားသီးနှံများအတွက် အပင်ခြေပတ်လည်ကို ထည့်ပေးပြီး မြေဖုံးပေးရမည်။ ရေကို ပုံမှန် လောင်းပေးရမည်။ တီကျစ်စာမြေဆွေး အစိုတစ်တန်ကို အခြောက်ခံပါက ၅၀၀ ကီလိုခန့် ရရှိပါမည်။
ကိုးကား - တီကောင်မွေးမြူခြင်း (Vermiculture) နှင့် တီကောင်စွန့်ပစ်မြေသြဇာ (Vermicompost) ထုတ်လုပ်မှု လက်စွဲ၊ VFRDC
--------------------------------
ထွက်တိုး Telegram Channel ဝင်ရန် နှိပ်ပါ - https://t.me/htwettoe
စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ပတ်သတ်သော အခက်အခဲများကို တိုင်ပင်ဆွေးနွေး အကြံဥာဏ်ရယူလိုပါက ထွက်တိုး တောင်သူအကြံပေးဖုန်း- ၀၉၉၇၇၉၁၀၀၀၀ ကို ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ် သို့မဟုတ် ထွက်တိုးကို follow, Like, Share နှင့် Download လုပ်ထားပြီး - https://bit.ly/htwettoev2 ထွက်တိုးမေးဖြေကဏ္ဍတွင်ဝင်ရောက်မေးမြန်းနိုင်ပါကြောင်းသတင်းကောင်းပါလိုက်ပါတယ်။